2013-10-21
Zapomniane nazwy Tyszowiec-
Aleja miłości, kuprowatki,zaręba, krynica. Te nazwy pól, łąk i miejsc tyszowieckich odchodzą już w zapomnienie. Jeśli Państwo dysponują nazwami innych miejsc, posiadają dokładniejsze dane odnośnie tych opisanych przez mnie, proszę o kontakt: info@roberthorbaczewski.pl
Aleja miłości - tak nazywała się po wojnie grobla na Zamłyniu. Z Tyszowcami połączona była długim drewnianym mostem. Krańce grobli obsadzone były lipami. Było to ulubione miejsce spotkań i schadzek zakochanych.
Biała toń - kąpielisko koło targowicy.
Bródek - tak nazywa się rów przebiegający przez Zamłynie, Podbór i wpadający do rzeki Huczwy
Brzozowiec las -
Dąbrowa pastwiska- okolice obecnego kopca upamiętniającegopoległych powstańców styczniowych. Na podstawie tabeli uwłaszczeniowej z1868 r. mieszkańcy Tyszowiec mieli prawo do wypasania na tym pastwisku 115 sztuk bydła i 73 sztuk koni. Poprawka z 1909 r. zabraniała Żydom wypasu tam bydła.
Dębowiec - las po zachodniej stronie rzeki, dawnej należący do sołectwa Zamłynie. W okresie międzywojennym tam odbywały się wieczorne imprezy z orkiestrą z okazji np. "sobótek".
Gradziuk - łąki położone nad Huczwą, na tzw. błotach od strony Czermna
Goździak/Gwoździak - las
Jurydyka - dawniej była to enklawa znajdująca się na gruntach miejskich, niepodlegająca władzom miejskim i miejskiemu sądownictwu. W Tyszowcach jurydyka należała do kościoła rzymskokatolickiego.Tu swobodnie mogli działać tzw. szewcy partacze nie należący do cechu szewskiego.
Kalinowiec rów- tak nazywał się rów przebiegający od Przewala, przez łąki na Zamłyniu znajdujace się po południowej stronie szosy, aż do odnogi rzeki Huczwy.
Kalinowszczyzna -
Kąty - część Klątw, zaczynająca się od kładki na Huczwie do łuku drogi.
Kozi Róg - zakręt Huczwy, tuż przy obecnej tamie. W czasach międzywojennych w pobliżu znajdowała się rzeźnia żydowska.
Krasne - łąki między Zamłyniem a Klątwami. Ponoć były to najlepsze łąki w okolicy. Według legendy nazwa wzięła się od krwi którymi spłynęła pokryta śniegiem ziemia, kiedy w grudniu 1655 r. doszło tam do potyczki między oddziałem szwedzkim, a konfederatami (źródła historyczne milczą o takim boju).
Krynica - część Tyszowiec na tzw. Majdanie za kościołem. Przed wojną biły tam źródła. Źródła na Krynicy były ulubionym miejsce sobotnich spacerów tyszowieckich Żydów.
Księża rzeczka - rów przecinający groblę na Zamłyniu
Kuprowatka - pola i łąki znajdujące się dziś na skrzyżowaniu dróg Tyszowce-Zamość-Tomaszów, obok stacji paliw przy wjeździe na Przewale od strony Tyszowiec
Maksajka - podmokłe tereny między Kaliwami, Kolonią Czartowiec a Mikulinem
Majdan - coraz rzadziej używana nazwa części Tyszowiec wzdłuż obecnej ul. Kościelnej.
Muchawka wygon - taka nazwa pojawia się w tabeli likwidacyjnej, po akcie uwłaszczenia chłopów tyszowieckiech w latach 1868-1872
Niwka - malutkie pola na Wojeciechówce. Były to jakieś ogonki gruntu po nadaniach. Mówiło się też "uczastek na uczastku". W moim pojęciu było to to samo co niwka, tylko w języku Rusinów. (informacje nadesłał Jan Zieńczuk)
Niwa Zabłotczyzna - od rowu Bródek do lasu i od Podboru do gospodarstwa państwa Torbów
Oboły - okolice grobli
Okupisko - teren dawnego kirkutu żydowskiego, czyli cmentarza. Dziś znajduje się tam przedszkole gminne i ośrodek zdrowia.
Ostrów - najstrasza cześć Tyszowiec, niegdyś wyspa otoczona rozlewiskiem rzeki Huczwy. Tak nazywano część Tyszowiec znaną dziś jako Jurydyka.
Ostrówki - poletka położone na wschód od Tyszowiec w kierunku Nabroża. Były krótkie i wąskie, bo otaczały tzw.pańskie pola
Pański łan - miejsce idąc w stronę Mikulina. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu znajdował się tam kopiec w którym pochowano zwłoki Petlurowców zabitych w 1920 r.
Pański Sad - teren położony po południowej stronie obecnej ulicy Kościelnej, zaczynający się za posesją Rutkowskich do plebani. Jeszcze w okresie dwudziestolecia międzywojennego znajdował się tam dorodny sad, głównie jabłkowy dzierżawiony przez tyszowieckich Żydów. Właścicielem sadu była rodzina Głogowskich - ostatni prywatni właściciele Tyszowiec. W Pańskim Sadzie była oficyna dworska oraz fragment parku wraz z miejsce na ujeżdżalnie konie. Po II wojnie światowej Głogowscy działki rozparcelowani i sprzedali z przeznaczeniem na działki budowlane.
Piaski - okolice obecnego Domu Pomocy Społecznej
Popówka/pupówka - tak nazywano w Tyszowcach place po dawnych cerkwiach na Zamłyniu-Kątek oraz na Dębinie na skrzyżowaniu Hrubieszów-Tuczapy.
(informacje nadesłał Jan Zieńczuk)
Radeckie - pastwiska znajdujące się przed Zielonym, należące do sołectwa Zamłynie.
Ruciska - ???
Siedlec - łąki na "błotach" nad Huczwą
Uroczysko Końskie - nazwa taka pojawia się w jednym z dokumentów w XIX w.
Werechowatka -
Wojtowszczyzna/Wojtuszczyzna - pola położone w kierunku Tuczap w okolicach Lipowca.
Zagroda - za rowem Brudek między Zamłyniem, a Wojciechówką, na zachód od obecnej szosy łączącej te miejscowości. Ze względu na dobrą i wilgotną glebę sadzono tam przed wojną, a także do połowy lat 50-tych kapustę.
Za ławą - miejsce, gdzie położony jest stadion sportowy w Tyszowcach.
Zaręba - pola za Zamłyniem w stronę Przewala, po prawej stronie szosy jadąc od miasta, na wysokości drugiego słupa wysokiego napięcia.
Opracował: © Robert Horbaczewski