2013-10-21
  Zapomniane nazwy Tyszowiec

  • Aleja miłości, kuprowatki,zaręba, krynica. Te nazwy pól, łąk i miejsc tyszowieckich odchodzą już w zapomnienie. Jeśli Państwo dysponują nazwami innych miejsc, posiadają dokładniejsze dane odnośnie tych opisanych przez mnie, proszę o kontakt: info@roberthorbaczewski.pl

    Aleja miłości
    - tak nazywała się po wojnie grobla na Zamłyniu. Z Tyszowcami połączona była długim drewnianym mostem. Krańce grobli obsadzone były lipami. Było to ulubione miejsce spotkań i schadzek zakochanych.

    Biała toń - kąpielisko koło targowicy.

    Bródek  - tak nazywa się rów przebiegający przez Zamłynie, Podbór i wpadający do rzeki Huczwy

    Brzozowiec las  -

    Dąbrowa pastwiska
    - okolice obecnego kopca upamiętniającegopoległych powstańców styczniowych. Na  podstawie tabeli uwłaszczeniowej z1868 r. mieszkańcy Tyszowiec mieli prawo do wypasania na tym pastwisku 115 sztuk bydła i 73 sztuk koni. Poprawka z 1909 r. zabraniała Żydom wypasu tam bydła.

    Dębowiec - las po zachodniej stronie rzeki, dawnej należący do sołectwa Zamłynie. W okresie międzywojennym tam odbywały się wieczorne imprezy z orkiestrą z okazji np. "sobótek". 

    Gradziuk - łąki położone nad Huczwą, na tzw. błotach od strony Czermna

    Goździak/Gwoździak  - las

    Jurydyka - dawniej była to enklawa znajdująca się na gruntach miejskich, niepodlegająca władzom miejskim i miejskiemu sądownictwu. W Tyszowcach jurydyka należała do kościoła rzymskokatolickiego.Tu swobodnie mogli działać tzw. szewcy partacze nie należący do cechu szewskiego.

    Kalinowiec rów- tak nazywał się rów przebiegający od Przewala, przez łąki na Zamłyniu znajdujace się po południowej stronie szosy, aż do odnogi rzeki Huczwy.

    Kalinowszczyzna -


    Kąty - część Klątw, zaczynająca się od kładki na Huczwie do łuku drogi.

    Kozi Róg -
    zakręt Huczwy, tuż przy obecnej tamie. W czasach międzywojennych w pobliżu znajdowała się rzeźnia żydowska.

    Krasne - łąki między Zamłyniem a Klątwami. Ponoć były to najlepsze łąki w okolicy. Według legendy nazwa wzięła się od krwi którymi spłynęła pokryta śniegiem ziemia, kiedy w grudniu 1655 r. doszło tam do potyczki między oddziałem szwedzkim, a konfederatami (źródła historyczne milczą o takim boju).

    Krynica
    - część Tyszowiec na tzw. Majdanie za kościołem. Przed wojną biły tam źródła. Źródła na Krynicy były ulubionym miejsce sobotnich spacerów tyszowieckich Żydów.

    Księża rzeczka - rów przecinający groblę na Zamłyniu

    Kuprowatka - pola i łąki znajdujące się dziś na skrzyżowaniu dróg Tyszowce-Zamość-Tomaszów, obok  stacji paliw przy wjeździe na Przewale od strony Tyszowiec

    Maksajka - podmokłe tereny między Kaliwami, Kolonią Czartowiec a Mikulinem

    Majdan - coraz rzadziej używana nazwa części Tyszowiec wzdłuż obecnej ul. Kościelnej.

    Muchawka wygon
      - taka nazwa pojawia się w tabeli likwidacyjnej, po akcie uwłaszczenia chłopów tyszowieckiech w latach 1868-1872

    Niwka -  malutkie pola na Wojeciechówce. Były to jakieś ogonki gruntu po nadaniach. Mówiło się też "uczastek na uczastku". W moim pojęciu było to to samo co niwka, tylko w języku Rusinów.                   (informacje nadesłał Jan Zieńczuk)

    Niwa Zabłotczyzna  - od rowu Bródek do lasu i od Podboru do gospodarstwa państwa Torbów

    Oboły - okolice grobli

    Okupisko - teren dawnego kirkutu żydowskiego, czyli cmentarza. Dziś znajduje się tam przedszkole gminne i ośrodek zdrowia.

    Ostrów
    - najstrasza cześć  Tyszowiec, niegdyś wyspa otoczona rozlewiskiem rzeki Huczwy. Tak nazywano część Tyszowiec znaną dziś jako Jurydyka.

    Ostrówki - poletka położone na wschód od Tyszowiec w kierunku Nabroża. Były krótkie i wąskie, bo otaczały tzw.pańskie pola

    Pański łan - miejsce idąc w stronę Mikulina. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu znajdował się tam kopiec w którym pochowano zwłoki Petlurowców zabitych w 1920 r.   

    Pański Sad - teren położony po południowej stronie obecnej ulicy Kościelnej, zaczynający się za posesją Rutkowskich do plebani. Jeszcze w okresie dwudziestolecia międzywojennego znajdował się tam dorodny sad, głównie jabłkowy dzierżawiony przez tyszowieckich Żydów. Właścicielem sadu była rodzina Głogowskich - ostatni prywatni właściciele Tyszowiec. W Pańskim Sadzie była oficyna dworska oraz fragment parku wraz z miejsce na ujeżdżalnie konie. Po II wojnie światowej Głogowscy działki rozparcelowani i sprzedali z przeznaczeniem na działki budowlane.

    Piaski - okolice obecnego Domu Pomocy Społecznej

    Popówka/pupówka 
    - tak nazywano w Tyszowcach place po dawnych cerkwiach na Zamłyniu-Kątek oraz na Dębinie na skrzyżowaniu Hrubieszów-Tuczapy.       
    (informacje nadesłał Jan Zieńczuk)

    Radeckie - pastwiska znajdujące się przed Zielonym, należące do sołectwa Zamłynie.

    Ruciska - ???

    Siedlec - łąki na "błotach" nad Huczwą

    Uroczysko Końskie - nazwa taka pojawia się w jednym z dokumentów w XIX w.

    Werechowatka -

    Wojtowszczyzna/Wojtuszczyzna -  pola położone w kierunku Tuczap w okolicach Lipowca.

    Zagroda - za rowem Brudek między Zamłyniem, a Wojciechówką, na zachód od obecnej szosy łączącej te miejscowości. Ze względu na dobrą i wilgotną glebę sadzono tam przed wojną, a także do połowy lat 50-tych kapustę.

    Za ławą - miejsce, gdzie położony jest stadion sportowy w Tyszowcach.

    Zaręba - pola za Zamłyniem w stronę Przewala, po prawej stronie szosy jadąc od miasta, na wysokości  drugiego słupa wysokiego napięcia.


    Opracował: © Robert Horbaczewski